Ulga termomodernizacyjna – czym jest, komu przysługuje i na co?

Ze względu na konieczność podejmowania różnych działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego oraz poprawy jakości powietrza rząd w 2019 roku wprowadził tzw. ulgę termomodernizacyjną. Ma ona na celu zachęcenie właścicieli i współwłaścicieli budynków jednorodzinnych do podejmowania przedsięwzięć, które przyczyniają się pośrednio do redukcji emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Na czym polega, jaki jest zakres, kto może skorzystać i ile można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej?

Ulga termomodernizacyjna – co to takiego?

Ulga termomodernizacyjna jest ulgą podatkową, która umożliwia odliczenie od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przez właścicieli lub współwłaścicieli budynku mieszkalnego jednorodzinnego. W ramach ulgi termomodernizacyjnej odliczyć można materiały budowlane, urządzenia oraz usługi, które zostały opłacone w tym konkretnym celu. Szczegółowe przepisy regulujące ulgę termomodernizacyjną znaleźć można w ustawie o PIT.

Kto może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej?

W celu skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej trzeba być właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego, a także rozliczać dochody na zasadach ogólnych według skali podatkowej (opodatkowane zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych), według jednolitej stawki podatku liniowego bądź za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz ponieść określone wydatki na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Oznacza to, że osoby nieposiadające prawa własności do budynku mieszkalnego, korzystający z nieruchomości na podstawie np. umowy najmu, dzierżawy czy użyczenia, nie mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Nie jest także możliwe odliczenie wydatków poniesionych na przedsięwzięcie termomodernizacyjne w przypadku korzystania z innej pomocy państwa na jego sfinansowanie. Nie można zatem odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej takich wydatków, na które uzyskało się dofinansowanie z programów rządowych.

Czym jest przedsięwzięcie termomodernizacyjne?

Ulga termomodernizacyjna przysługuje na wydatki poniesione na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, czyli takiego, którego celem jest zmniejszenie zapotrzebowania budynku na energię. Zgodnie z art. 2 pkt. 2 ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz oraz centralnej ewidencji emisyjności budynków za przedsięwzięcie termomodernizacyjne uznawane jest:

• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych,
• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków,
• wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w lit. a,
• całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Budynek jednorodzinny – definicja

Warto również wiedzieć, czym jest budynek mieszkalny jednorodzinny, ponieważ to właśnie jego dotyczy ulga termomodernizacyjna. Zgodnie z ustawą Prawo budowlane za budynek mieszkalny jednorodzinny uznaje się “budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku”.

Czas na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego

Ulga termomodernizacyjna dotyczy wydatków poniesionych przez płatnika na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w określonym czasie. Musi on zakończyć przedsięwzięcie termomodernizacyjne w przeciągu 3 lat licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiony został pierwszy podatek. Jeśli podatnik nie dotrzyma wspomnianego terminu, jest on zobowiązany do zwrotu ulgi poprzez doliczenie kwot poprzednio odliczonych do dochodu za rok podatkowy, w którym upłynął termin na zakończenie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Wysokość ulgi termomodernizacyjnej

Ulga termomodernizacyjna przysługuje każdemu podatnikowi w tej samej kwocie. Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł ka każdą osobę niezależnie od ilości przedsięwzięć termomodernizacyjnych realizowanych w budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem. Ważne jest także, że w przypadku bardzo niskich dochodów, które nie umożliwiają odliczenia w pełnej kwocie, ma on możliwość dokonania odliczeń w kolejnych latach, jednak nie dłużej niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Z kolei w razie realizacji przedsięwzięcia przez dwóch współwłaścicieli lub małżonków, każdy z nich ma prawo do odliczenia całości poniesionych wydatków na przedsięwzięcie termomodernizacyjne.

Jakie wydatki można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej?

Wykaz wydatków, jakie obejmuje ulga termomodernizacyjna, został szczegółowo doprecyzowany w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Zgodnie z nimi w ramach ulgi termomodernizacyjnej odliczyć można:

• materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem, wchodzące w skład instalacji ogrzewczej, instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej, systemu ogrzewania elektrycznego oraz systemu wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu, stolarkę okienną i drzwiową w tym okna, okna połaciowe wraz z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, bramy garażowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne;
• urządzenia:
  • węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury;
  • kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
  • kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
  • zbiornik na gaz lub zbiornik na olej;
  • kocioł przeznaczony wyłącznie do spalania biomasy
  • przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej;
  • pompa ciepła wraz z osprzętem;
  • kolektor słoneczny wraz z osprzętem;
  • ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem;
• usługi:
  • wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
  • wykonanie analizy termograficznej budynku;
  • wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi;
  • wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej;
  • docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych lub fundamentów;
  • wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien połaciowych, drzwi balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych, powierzchni przezroczystych nieotwieralnych;
  • wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
  • montaż kotła gazowego kondensacyjnego;
  • montaż kotła olejowego kondensacyjnego;
  • montaż pompy ciepła;
  • montaż kolektora słonecznego;
  • montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego;
  • montaż instalacji fotowoltaicznej;
  • uruchomienie i regulacja źródła ciepła oraz analiza spalin;
  • regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji;
  • demontaż źródła ciepła na paliwo stałe.

Dokumenty potwierdzające wydatki poniesione na przedsięwzięcie termomodernizacyjne

Ulga termomodernizacyjna przysługuje wyłącznie na wydatki poniesione w ramach realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Istotne jest również posiadanie dokumentacji potwierdzającej w postaci faktur VAT wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Datą poniesienia wydatku jest dzień sprzedaży znajdujący się na fakturze VAT lub data wystawienia faktury.

Ulga termomodernizacyjna – rozliczenie

Rozliczenie ulgi termomodernizacyjnej następuje w zeznaniu podatkowym PIT-36, PIT-36L, PIT- 37 lub PIT-28. Należy do nich dołączyć załącznik PIT/O informujący o odliczeniach. Ulga termomodernizacyjna przysługuje za rok podatkowy, w który poniesione zostały wydatki uprawniające do odliczenia.

Ważne jest również, że odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej nie podlegają wydatki, które zostały sfinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej bądź zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie (czyli wydatki, na które uzyskane zostało dofinansowanie), a także wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat rozliczenia ulgi termomodernizacyjnej? Zajrzyj do artykułu: Jak odliczyć fotowoltaikę od podatku?